Οι ανδρωμυκώσεις είναι πολύ καταστρεπτικές και ευρέως διαδεδομένες. Αρκετές φορές εμφανίζονται ως ταχείς μαρασμός, καστανός μεταχρωματισμός και νέκρωση των φύλλων και των χυμωδών βλαστών των φυτών. Αυτό έχει σαν επακόλουθο την νέκρωση ολόκληρου του φυτού. Οι αδρομυκώσεις εκδηλώνονται ως αποτέλεσμα της παρουσίας των δραστηριοτήτων του παθογόνου στα ξυλώδη αγγεία του φυτού. Οι μύκητες που προκαλούν τις αδρομυκώσεις παραμένουν στους αγγειακούς ιστούς ( ξήλωμα ) και σε μερικά γειτονικά κύτταρα.
ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΔΡΟΜΥΚΩΣΕΩΝ:
Όλες οι αδρομυκώσεις έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά.
- Προσβεβλημένα φύλλα χάνουν την σπαργή τους
- Αποκτούν ανοιχτό πράσινο έως κίτρινο χρώμα
- Μαραίνονται χαλαρά προς τα κάτω και αποκτούν καστανό χρώμα
- Νεκρώνονται
Σε ετήσιες καλλιέργειες κοινά συμπτώματα:
- Επιναστία η κεφαλή γέρνει ελαφρά προς τα κάτω( ηλίανθος, τομάτα)
- Ελαφρός μαρασμός αρχικά αντιστρεπτός
- Έντονος μαρασμός, στην συνέχεια μη αντιστρεπτός
ΦΟΥΖΑΡΙΩΣΕΙΣ
Το γένος Fusarium ευθύνεται για αδρομυκώσεις σε λαχανικά ( τομάτα, αγγούρια) και άνθη, σε πολυετή ποώδη και καλλωπιστικά, σε φυτά μεγάλης καλλιέργειας, όπως το βαμβάκι και ο καπνός και εντατικές καλλιέργειες, όπως οι μπανάνες. Το Fusarium έχει ειδικές μορφές ή φυλές όπου προσβάλλει διαφορετικούς ξενιστές. Οι φουζαριώσεις είναι πιο σοβαρές σε συνθήκες θερμού εδάφους και στα θερμοκήπια. Η εμφάνιση της ασθένειας στον αγρό εμφανίζεται κατά κηλίδες, αναλυτικότερα η ασθένεια είναι διάσπαρτη μέσα στον αγρό σε ορισμένα φυτά.
Το παθογόνο σαπροφυτεί στο έδαφος και δρα ως απόλυτο εξειδικευμένο παράσιτο που προσβάλλει ως ειδική μορφή έναν ξενιστή η κύκλο ξενιστών. Σε κάθε παθότυπο μπορεί να αναφέρονται μερικές φυλές σε ποικιλίες του ξενιστή.
- Fusarium oxysporum f. sp.lycopersici ( τομάτα)
- Fusarium oxysporum f. sp melongenera ( μελιτζάνα)
- Fusarium oxysporum f. sp melonis (πεπονιά)
- Fusarium oxysporum f. sp niveum ( καρπουζία)
- Fusarium oxysporum f. sp. cucurbitae ( κολοκυθία)
- Fusarium oxysporum f.sp cucumerium ( αγγουριά)
- Fusarium oxysporum f.sp vasinfectum (βαμβάκι)
Συμπτωματα φουζαρίου
- Λεύκανση των νεύρων στα εξωτερικά νεαρά και μικρά φύλλα.
- Επιναστία
- Μαραίνονται κατά την εμφάνιση συμπτωμάτων ( σε νεαρές καλλιέργειες )
- Μείωση της ανάπτυξης
- Κιτρίνισμα των κατώτατων φύλλων
- Περιστασιακό σχίσιμο επίκτητων ριζών
- Αποφύλλωση
- Περιφερειακή νέκρωση των φύλλων
- Νέκρωση
- Σε μπανάνα πάνω και στο εσωτερικό των κολεών των παλαιότερων φύλλων αναπτύσσονται καστανές λωρίδες
- Σε ετήσιες καλλιέργειες τα φύλλα αναπτύσσουν κίτρινο αχυρώδες χρώμα με πράσινες ανταύγειες.
Παθογνωμικό σύμπτωμα: Είναι ο συνεχής κίτρινος ως καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων
ΕΥΝΟΟΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΦΟΥΖΑΡΙΟΥ
- Ευνοείται σε θερμοκρασίες γύρο στου 28 βαθμούς κελσίου
- Ευνοείται σε εδάφη όξινα και αμμώδη και σε εδάφη με νηματώδεις
- Το παθογόνο διατηρείται στο έδαφος με χλαμυδιοσπόρια για τουλάχιστον 10 χρόνια
- Διασπείρεται σε κοντινές αποστάσεις μέσω του νερού και του μολυσμένου αγροτικού εξοπλισμού.
- Διασπείρεται σε μεγάλες αποστάσεις με προσβεβλημένα φυτά ή με το έδαφος που μεταφέρεται από αυτά.
- Μολύνει και με σπόρο
- Η είσοδος του διευκολύνεται από τα νύγματα των νηματωδών. Η παρουσία τους αυξάνει την ευπάθεια των φυτών και τα προδιαθέτει στις προσβολές.
ΒΕΤΙΣΙΛΛΙΩΣΗ
Η βερτισιλλίωση ( Verticillium dahliae), προσβάλλει ένα ευρύ κύκλο ξενιστών, περισσότερα από 200 είδη φυτών όπως:
- Καρποφόρα δένδρα
- Αμπέλι
- Κηπευτικά σολανώδη
- Κολοκυνθοειδή
- Μηδική
- Καλλωπιστικά
- Βαμβάκι
- Μέντα
- Αγκινάρα
- Δασικά
- Αρκετά αυτοφυή
- Όταν γίνει συγκαλλιέργεια της ελιάς με ευπαθείς ξενιστές όπου είναι τα λαχανικά και η μηδική
Σε αντίθεση με το Φουζάριο δεν παρουσιάζει εξειδίκευση ως προς τον ξενιστή, εκτός ελάχιστών εξαιρέσεων. Η βερτισιλλίωση επιβιώνει για αρκετά χρόνια στο έδαφος χωρίς να προσβάλλει οποιοδήποτε ξενιστή.
Πώς μεταδίδεται ?
Η βερτισιλλίωση μεταδίδεται με:
- Μικροσκληρώτια στο έδαφος από διάφορες εκκρίσεις της ρίζας
- Μόλυνση από τις ρίζες
- Μετάδοση με το νερό του ποτίσματος και ότι δήποτε μπορεί να μεταφέρει έδαφος.
- Με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό σε μεγάλος αποστάσεις.
Βερτισιλλίωση – Συμπτώματα
- Μαρασμός σε μερικούς βλαστούς ή σε ολόκληρο το φύλλωμα είναι το συνηθέστερο πρώτο ορατό σύμπτωμα
- Παθογνωμικά συμπτώματα :
Μεταχρωματισμός αγγείων του ξύλου, έντονος και σαφής σε ορισμένους ξενιστές (λ.χ. βερικοκιά). Μεταχρωματισμός με μορφή κύκλων ή στιγμάτων σε εγκάρσιες τομές, με μορφή λωρίδων ή γραμμών σε επιμήκεις τομές.(Είναι αντιληπτός σε κλαδιά διαμέτρου ενός μολυβιού ).Σε μερικές περιπτώσεις, υπάρχει ένα γενικότερος μεταχρωματισμός των ιστών του κεντρικού κυλίνδρου. - Στην ελιά εμφανίζεται ένας διάχυτος μεταχρωματισμός των αγγείων του κεντρικού κυλίνδρου σαν να είναι ένας μώλωπας.
Σε ετήσιες καλλιέργειες -Συμπτώματα
- Τα φύλλα παρουσιάζουν μεσονεύριες χαλκοκίτρινες κηλιδώσεις
- Ξήρανση των φύλλων και αποφύλλωση των φυτών
- Παθογνωμικό σύμπτωμα: Στα αγγεία υπάρχει ένας κίτρινος ως καστανός διακοπτόμενος μεταχρωματισμός
ΑΔΡΟΜΥΚΩΣΕΙΣ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
- Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών
- Στην φουζαρίωση επιπλέον να χρησιμοποιείται υγιείς σπόρος. Αποφυγή όξινων, αμμωδών εδαφών. Καταπολέμηση νηματωδών
- Στα κηπευτικά εφαρμόζεται και εμβολιασμός σε ανθεκτικά υποκείμενα
- Περιορισμός υγρασίας εδάφους
- Περιορισμός αζωτούχου λίπανσης
- Αποφυγή αγρών με υψηλό ποσοστό μολύσματος ( ιστορικό περιοχής)
- Καταστροφή υπολειμμάτων
- Αμειψισπορά
- Καταστροφή ζιζανίων και ξενιστών
- Απολύμανση εδάφους
- ΣΟΣ Οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί διαδραματίζουν καίριο λόγο στην αντιμετώπιση των ασθενειών αφού αποικίζουν την ριζόσφαιρα και συμβάλλουν στην διατήρηση άριστης κατάστασης και στην καλή λειτουργία του ριζικού συστήματος
Προληπτικά μέτρα για Βερτισιλλίωση
- Απολύμανση του εδάφους
- Λήψη υγιών δένδρων για μοσχεύματα
- Εγκατάσταση δενδρυλλίων σε εδάφη όπου δεν υπάρχει ο μύκητας
- Αγρανάπαυση για δύο με τρία χρόνια τουλάχιστο
- Ηλιοαπολύμανση πριν την φύτευση σε ύποπτους αγρούς
- Να μην διέρχεται το νερό από αγρούς οι οποίοι είναι ύποπτοι
- Ισορροπημένη λίπανση και όχι υπερβολική αζωτούχου λίπανσης
- Κανονικός κύκλος αρδεύσεων
- Όχι συγκαλλιέργεια με ευπαθή ξενιστές
- Να καταστρέφονται η αυτοφυή βλάστηση
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ Α&Κ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΓΕΩΠΟΝΟΤΕΧΝΙΚΗ ΛΤΔ
Bactiva: Περιέχει ωφέλημα βακτήρια και Τριχόδερμμα. Οι μικροοργανισμοί αποικίζουν την ριζόσφαιρα και συνεισφέρουν στη διατήρηση της σε άριστη κατάσταση. Περιέχει Trichoderma harzianum, T. reesei, T. vride, CFU/g. Η καλή κατάσταση και λειτουργία του ριζικού συστήματος εξασφαλίζει ομοιόμορφη και αδιάκοπη παραγωγή πετυχαίνοντας αύξηση ποσότητας και ποιότητας. Η δοσολογία είναι 50gr/δεκάριο.
Chitoplant: Ενδυναμώνει τους αμυντικούς μηχανισμούς των φυτών εναντίον των μολύνσεων από παθογόνους μύκητες και βακτήριοα. Ενισχύει την αντίσταση των φυτών εναντίο του στρες, βελτιώνει τη βλάστηση και τη γρήγορη ανάπτυξη των φυτών. Αυξάνει την παραγωγή και βελτιώνει την υγεία και την εμφάνισει των φυτών. Χορηγείται σε όλες τις καλλιέργειες. Η δοσολογία είναι διαφυλλικά 50-200gr/100L και από το έδαφος 100-200gr/δεκάριο.
Για ολοκληρωμένο πρόγραμμα θρέψεις για τις καλλιέργειες σας αποταθείται στους Γεωπόνους από Α&Κ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΓΕΩΠΟΝΟΤΕΧΝΙΚΗ ΛΤΔ.
Για την Α&Κ Χαραλάμπους Γεωπονοτεχνική ΛΤΔ
Μιχαέλα Γεωργίου
Γεωπόνος, Απόφοιτος Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,
Τμήμα Φυτικής Παραγωγής.
